معرفی بازی نه مرد موریس (دوز)

شروع هفته و معرفی یک بازی باستانی جدید

این هفته به معرفی یکی از قدیمی‌ترین، معروف‌ترین و نوستالژیک‌ترین بازی‌ها می‌پردازیم. بازی‌ای که پدر ومادرهای ما آن را با نام دوز می‌شناسند و یکی از بازی‌های جذاب در دورهمی هاست.

‌‌‌‌‌‌

تاریخچه بازی

بازی ۹ مرد موریس یکی از قدیمی ترین بازی‌های فکری جهان است که در سراسر دنیا بازی می‌شود. تاریخ دقیقی برای طراحی این بازی در دسترس نیست. طبق گفته R. C. Bell خطوط موربی در ۱۴۰۰ سال پیش از میلاد در کورنا [۱] مصر دیده شده است. فردریش برگر اما این خطوط را مرتبط به نقش‌های صلیب می‌دانست. بنابراین نمی‌توان این خطوط را به بازی ۹ مرد موریس مرتبط دانست.

در یکی از دست نوشته‌ها با نام Ovid's Ars Amatoria که در حدود سال ۸ میلادی نوشته شده، درباره یک بازی که در آن زمان انجام می‌شده، اشاره کرده است:

«بازی دیگری وجود دارد که به ماه های زیادی در سال تقسیم می شود. یک جدول دارای سه قطعه در هر طرف. برنده باید تمام قطعات را در یک خط مستقیم بکارد. در این زمان پیروزی حاصل می‌شود.»

فردریش برگر معتقد است که این بازی احتمالاً توسط رومی ها به خوبی شناخته شده بود، زیرا تابلوهای زیادی در ساختمان‌های رومی وجود دارد. این امکان وجود دارد که رومی‌ها از طریق راه‌های تجاری به بازی معرفی شده باشند، اما این موضوع قابل اثبات نیست. یکی از مورخین به نام کینگ همچنین خاطر نشان می کند که این بازی در بین سربازان رومی محبوب بود.

این بازی تقریباً حدود پانصد سال پیش در انگلستان و در میان راهبان بسیار رایج بود و توسط کلیساها در سرتاسر بریتانیا پخش شد. در این دوره بازی بر روی تخته‌های چوبی ساخته می‌شد و از سوراخ‌ها و نه خط استفاده می‌کردند تا صفحه بازی شکل بگیرد. به همین خاطر در این دوره این بازی با عنوان " nine holes" یا «نه سوراخ» شناخته می‌شود.

برخی از مورخین و نویسندگان می گویند منشا بازی نامشخص است. گمانه زنی‌های انجام شده نشان دهنده آن است که ممکن است نام آن از حرکات موریس گرفته شده باشد و از این رو نام این بازی با موریس همراه باشد، اما به گفته دانیل کینگ، کلمه موریس هیچ ارتباطی با حرکت قدیمی انگلیسی با همین نام ندارد و از زبان لاتین گرفته شده است که به معنای پیشخوان یا قطعه بازی است. ۹ مرد موریس، از روی تعداد ۹ مهره که در صفحه بازی توسط هر فرد قرار می‌گیرد، نام‌گذاری شده است.

امروزه در ایران این بازی با عنوان دوز شناخته می‌شود و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های ما بسیار به این بازی علاقه‌مند بودند و هنوز هم یکی از محبوب‌ترین بازی‌ها در بین آنان است.

‌‌‌‌‌

روند اجرای بازی

شروع بازی:

۹ مرد موریس یک بازی انتزاعی استراتژیک است که توسط دو بازیکن انجام می‌شود. هر یک از بازیکنان نه قطعه دارد که یک دسته نه تایی مهره‌ها تیره و نه تای دیگر روشن هستند. لازم به ذکر است که در برخی از روش‌های دیگر این بازی تعداد مهره‌های برای هر بازیکن ۶ یا ۱۲ عدد است.

هدف بازی:

قراردادن مهره‌های هم‌رنگ در یک خط (سه مهره در یک ردیف) و دوز ساختن.

پایان بازی:

بازی زمانی به پایان می‌رسد که یکی از بازیکنان تنها دو مهره در صفحه داشته باشد. در این لحظه بازیکن مقابل برنده بازی نامیده می‌شود.

مسیر بازی:

• بازیکن دارای مهره تیره‌تر بازی رو با قراردادن یک مهره در صفحه بازی شروع می‌کند. به ترتیب هر یک از بازیکنان یک مهره را در صفحه قرار می‌دهند.
• هرگاه یکی از بازیکنان یک خط از مهره‌های خود درست کند، یکی از مهره‌های در دست حریف را از دور بازی خارج می‌کند.
• زمانی که مهره‌های در دست بازیکنان تمام شود (فقط مهره‌ها برای روی صفحه باشند) بازیکنان اجازه دارند در هر نوبت یک مهره خود را در مسیری که امکان دارد حرکت دهد.
• هنگامی که یکی از بازیکنان دوز درست کند، یکی از مهره‌های حریف را از صفحه بازی خارج می‌کند.